2021_GR_00078 - Woonmaatschappij - Woonactor Neteland & Zuiderkempen - Afbakening werkingsgebied - Toelichting - Kennisname

Tegen 1 januari 2023 moeten sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) en sociale verhuurkantoren (SVK’s) één woonactor vormen met maar één speler per gemeente: de woonmaatschappij. Om deze woonmaatschappijen te vormen, tekent de Vlaamse Regering een regelgevend - en implementatietraject uit. Het ultieme doel van de woonmaatschappij is de groei van het aantal sociale huurwoningen te versnellen en de sociale huurder nog meer centraal te stellen. De ambitie is:

• de dienstverlening te verhogen: via een één-loket-systeem, één inschrijvingsregister, een duidelijker zicht op het volledige aanbod, …
• de complementaire werking van SVK en SHM te verenigen: optimaal benutten van de aanvullende expertise, de wederzijdse competenties, de groei private en sociale woonmarkt te versnellen, …
• de transparantie te verhogen met één duidelijke actor, één organisatie, één toewijssysteem, een centrale klachtenbehandeling, …
• de regierol van het lokale bestuur te doen primeren en de lokale betrokkenheid en zeggenschap te waarborgen.

Elke woonmaatschappij moet in een uniek, niet-overlappend werkingsgebied opereren. Om deze werkingsgebieden te bepalen wordt aan het lokaal bestuur een trekkersrol toebedeeld. Intergemeentelijke samenwerking wordt vanuit Vlaanderen gestimuleerd doordat er referentieregio's door de Vlaamse Regering worden vastgesteld. De woonmaatschappij zal bijdragen tot een meer efficiënte, slagkrachtige, klantgerichte en toegankelijke lokale overheid. 

Op 12 maart 2021 keurde de Vlaamse Regering de definitieve afbakening van 17 referentieregio’s goed. Deze worden het afstemmingsniveau voor alle vormen van intergemeentelijke en bovenlokale samenwerking. De definitieve afbakening van de referentieregio’s is voor de lokale besturen het startpunt om hun samenwerkingsverbanden af te stemmen qua werkingsgebied.  Met betrekking tot de woonmaatschappijen besliste  de Vlaamse Regering  dat deze moeten vallen binnen of samen met een referentieregio.

In het voorontwerp van decreet dd. 5 maart 2021 worden de criteria voor de werkingsgebieden verder geconcretiseerd en aangevuld:

• Er kan maar één woonactor per gemeente zijn, maar een woonactor kan actief zijn in meerdere gemeenten. De woonmaatschappij omhelst de huidige SVK- en SHM-taken.
• Het werkingsgebied telt uiterlijk op 1 januari 2024 minimaal 1.000 sociale huurwoningen, waarbij op de private markt ingehuurde woningen niet worden meegeteld.
• Het werkingsgebied moet de woonmaatschappij in staat stellen om de huidige complementaire expertise van SVK- en SHM-werking te bundelen. Een versterking van de professionalisering en het behoud van de bestaande SHM- en SVK-expertise zijn hierbij noodzakelijke uitgangspunten.
• Het werkingsgebied moet uit geografisch aaneensluitende gemeenten bestaan. Enkel in uitzonderlijke omstandigheden en mits een grondige motivatie vanuit de betrokken lokale besturen bij het voorstel van werkingsgebied is de Vlaamse Regering bereid afwijkingen hieromtrent in overweging te nemen.

Op niveau van het arrondissement Turnhout (IOK en WZK) werd binnen het burgemeestersconvenant het nodige overleg en de nodige afspraken tot afbakening van de werkingsgebieden gemaakt. Verder overleg gebeurde op niveau van Neteland met als gevolg volgend resultaat/voorstel tot werkingsgebied:

• er zal één woonactor binnen het werkingsgebied Neteland en Zuiderkempen worden opgericht. Hierdoor zal het werkingsgebied lopen over elf gemeenten.
• bepalen van de zetel en de stemmenverdeling gebeurt op basis van het opgebouwde patrimonium.

• Decreet Lokaal Bestuur, art. 40
• 18 december 2020 en wijzigingen: Eerste principiële goedkeuring van het voorontwerp houdende wijzigingen van diverse decreten m.b.t. wonen.
• 5 maart 2021 en wijzigingen: Tweede principiële goedkeuring van het ontwerpdecreet wonen.
• 7 juli 2021 en wijzigingen: wijzigingsdecreet houdende wijzigingen van diverse decreten met betrekking tot wonen, waarbij een regelgevend kader met betrekking tot de woonmaatschappijen wordt gecreëerd.